Kinderformularium

Opioïd. Agonist voor de μ-, κ- en δ-receptor. De farmacologische werking wijkt weinig af van die van morfine; het heeft een analgetische, anxiolytische en sedatieve werking. Uit klinisch onderzoek zijn er aanwijzingen dat aanvullende analgetische medicatie frequenter nodig was dan bij een vergelijkbaar morfinepreparaat. Dit preparaat valt onder de bepalingen van de Opiumwet in zijn volle omvang.

Farmacokinetiek bij kinderen

De volgende farmacokinetische parameters (ranges (mediaan)) zijn gevonden na eenmalige intraveneuze toediening van 0,1 mg/kg:

Leeftijd	n=	t½ (min)	Cl (ml/min/kg)	Vd (ml/kg)	Referenties
< 1 week (GA 33-36 weeks)	4	432-846	2,3-5,7	2400-3800	Pokela 2005
< 1 week (GA 37-40 weeks)	6	144-306	9,5-17,2	1900-4700	Pokela 2005
1 week tot 2 mnd	6	96-696 (216)	3,7-40,4 (20,1)	1300-8500 (5600)	Pokela 2005
2 tot 6 mnd	6	48-234(120)	14,8-80,2 (15,4)	1800-6000 (3200)	Pokela 2005
6 mnd tot 9,8 jaar	39	73-208	8,5-21,2	1200-4100	Olkkola 1994, Kokki 2004, Kokki 2017

Kokki 2004 beschrijft daarnaast grote interindividuele variatie; een Cmax van 1.7 tot 14.5 ng/ml (gemiddelde±SD 9,2±4,9 ng/ml) werd bereikt na 60 tot 360 minuten (gemiddelde±SD 193±137 minuten) bij 9 kinderen van 6 maanden tot 7 jaar na een eenmalige toediening van 0,1 mg/kg via orogastrische sonde.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Label dosisadvies Kinderformularium

Ernstige pijn:
< 12 jaar: off-label
≥ 12 jaar: on-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Ernstige pijn:
≥ 12 jaar:
NORMALE TABLET: Start 20-30 mg/dag in 4-6 doses. Vervolgens moet de dosering zorgvuldig, indien nodig zelfs éénmaal per dag, worden opgevoerd tot de pijn wordt gestild. Voor het merendeel van de patiënten bedraagt de maximum dagdosis 400 mg.
TABLET VERLENGDE AFGIFTE: opoïd naïeve patiënten: aanvangsdosis 20 mg/dag in 2 doses. Zo nodig dosering verhogen in stappen van 25% -50%. Voor het merendeel van de patiënten bedraagt de maximum dagdosis 400 mg.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Capsule (hydrochloride-0-water)5 mg, 10 mg, 20 mg
Tablet (hydrochloride-0-water) 5 mg, 10 mg
Drank (hydrochloride-0-water) 10 mg/ml
Smelttablet "instant" (hydrochloride-0-water) 5 mg, 10 mg, 20 mg
Tablet met gereguleerde afgifte (hydrochloride-0-water) 5 mg, 10 mg, 15 mg, 20 mg, 30 mg, 40 mg, 60 mg, 80 mg, 120 mg,

LET OP: 10 mg orale oxycodon is gelijk aan ongeveer 20 mg orale morfine en 10 mg morfine IV.

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Doseringen

Ernstige pijn
Oraal Normaal preparaat (geen gereguleerde of verlengde afgifte) 6 jaar tot 12 jaar ^{[8] [9] [10]} (Oxynorm) 0,6 - 1,2 mg/kg/dag in 4 - 6 doses. Max: 5 mg/dosis. Verhogen op geleide van pijn en het optreden van tolerantie. Er bestaat bij maligne pijn geen maximum wanneer wordt gedoseerd op geleide van de pijn. De dosering kan per 24 uur met 50-100% worden verhoogd. 12 jaar tot 18 jaar ^[2] (Oxynorm) 20 - 30 mg/dag in 4 - 6 doses. Verhogen op geleide van pijn en het optreden van tolerantie. Er bestaat bij maligne pijn geen maximum wanneer wordt gedoseerd op geleide van de pijn. De dosering kan per 24 uur met 50-100% worden verhoogd. Tablet met verlengde afgifte 6 jaar tot 12 jaar ^{[8] [9] [10]} (Oxycontin) 0,6 - 1,2 mg/kg/dag in 2 doses. Verhogen op geleide van pijn en het optreden van tolerantie. Er bestaat bij maligne pijn geen maximum wanneer wordt gedoseerd op geleide van de pijn. De dosering kan per 24 uur met 50-100% worden verhoogd. Bij overschakeling van orale morfine met gereguleerde afgifte op oxycodon met gereguleerde afgifte is een richtlijn voor de vereiste dosis: 10 mg oxycodon is gelijk aan circa 20 mg morfine. Vanwege individuele verschillen in gevoeligheid voor verschillende opioïden wordt aanbevolen te beginnen met 1/2 -2/3 van deze berekende dosis 12 jaar tot 18 jaar ^[3] (Oxycontin) Start (bij opoid naieve patienten): 20 mg/dag in 2 doses. Verhogen op geleide van pijn en het optreden van tolerantie. Er bestaat bij maligne pijn geen maximum wanneer wordt gedoseerd op geleide van de pijn. De dosering kan per 24 uur met 50-100% worden verhoogd. Bij overschakeling van orale morfine met gereguleerde afgifte op oxycodon met gereguleerde afgifte is een richtlijn voor de vereiste dosis: 10 mg oxycodon is gelijk aan circa 20 mg morfine. Vanwege individuele verschillen in gevoeligheid voor verschillende opioïden wordt aanbevolen te beginnen met 1/2 -2/3 van deze berekende dosis Intraveneus 12 jaar tot 18 jaar ^[12] 1 - 10 mg/dosis, bolus in 1-2 minuten. Zo nodig elke 4 uur herhalen. ALTERNATIEF: Continue infuus: 2 mg/uur PCA: 0,03 mg/kg/dosis met een lock-out interval van 5 minuten. Subcutaan 12 jaar tot 18 jaar ^[12] 5 mg/dosis, bolus. Zo nodig elke 4 uur herhalen. ALTERNATIEF: Infusie in opioid-naieve patienten: 7,5 mg/dag, stapsgewijs titreren totdat voldoende pijnverlichting is bereikt.

Ernstige pijn

Oraal
- Normaal preparaat (geen gereguleerde of verlengde afgifte)
  - 6 jaar tot 12 jaar
    ^{[8]
    
    [9]
    
    [10]}
    - (Oxynorm) 0,6 - 1,2 mg/kg/dag in 4 - 6 doses. Max: 5 mg/dosis.
    - Verhogen op geleide van pijn en het optreden van tolerantie. Er bestaat bij maligne pijn geen maximum wanneer wordt gedoseerd op geleide van de pijn. De dosering kan per 24 uur met 50-100% worden verhoogd.
  - 12 jaar tot 18 jaar
    ^[2]
    - (Oxynorm) 20 - 30 mg/dag in 4 - 6 doses.
    - Verhogen op geleide van pijn en het optreden van tolerantie. Er bestaat bij maligne pijn geen maximum wanneer wordt gedoseerd op geleide van de pijn. De dosering kan per 24 uur met 50-100% worden verhoogd.
- Tablet met verlengde afgifte
  - 6 jaar tot 12 jaar
    ^{[8]
    
    [9]
    
    [10]}
    - (Oxycontin) 0,6 - 1,2 mg/kg/dag in 2 doses.
    - Verhogen op geleide van pijn en het optreden van tolerantie. Er bestaat bij maligne pijn geen maximum wanneer wordt gedoseerd op geleide van de pijn. De dosering kan per 24 uur met 50-100% worden verhoogd.
      
      Bij overschakeling van orale morfine met gereguleerde afgifte op oxycodon met gereguleerde afgifte is een richtlijn voor de vereiste dosis: 10 mg oxycodon is gelijk aan circa 20 mg morfine.
      
      Vanwege individuele verschillen in gevoeligheid voor verschillende opioïden wordt aanbevolen te beginnen met 1/2 -2/3 van deze berekende dosis
  - 12 jaar tot 18 jaar
    ^[3]
    - (Oxycontin) Start (bij opoid naieve patienten): 20 mg/dag in 2 doses.
    - Verhogen op geleide van pijn en het optreden van tolerantie. Er bestaat bij maligne pijn geen maximum wanneer wordt gedoseerd op geleide van de pijn. De dosering kan per 24 uur met 50-100% worden verhoogd.
      
      Bij overschakeling van orale morfine met gereguleerde afgifte op oxycodon met gereguleerde afgifte is een richtlijn voor de vereiste dosis: 10 mg oxycodon is gelijk aan circa 20 mg morfine.
      
      Vanwege individuele verschillen in gevoeligheid voor verschillende opioïden wordt aanbevolen te beginnen met 1/2 -2/3 van deze berekende dosis
Intraveneus
- 12 jaar tot 18 jaar
  ^[12]
  - 1 - 10 mg/dosis, bolus in 1-2 minuten. Zo nodig elke 4 uur herhalen.
  - ALTERNATIEF:
    Continue infuus: 2 mg/uur
    PCA: 0,03 mg/kg/dosis met een lock-out interval van 5 minuten.
Subcutaan
- 12 jaar tot 18 jaar
  ^[12]
  - 5 mg/dosis, bolus. Zo nodig elke 4 uur herhalen.
  - ALTERNATIEF:
    Infusie in opioid-naieve patienten: 7,5 mg/dag, stapsgewijs titreren totdat voldoende pijnverlichting is bereikt.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.

GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Zeer vaak (> 10%): sedering of sufheid, obstipatie, misselijkheid en braken, hoofdpijn, jeuk.

Vaak (1-10%): anorexie, diarree, buikpijn, dyspepsie, droge mond, duizeligheid, tremor, asthenie, lethargie, vermoeidheid, nervositeit, slapeloosheid, angst, verwardheid, abnormale gedachten en dromen depressie, dyspneu, huiduitslag, hyperhidrose, koorts.

Soms ( 0,1-1%): droge huid, desoriëntatie, euforie, agitatie, stemmingsveranderingen, hallucinaties, nachtmerries, visusstoornissen, miose, vertigo, palpitaties (als ontwenningsverschijnsel), syncope, vasodilatatie, convulsies, paresthesie, spiertrekkingen, smaak– en spraakstoornis, amnesie, hypertonie, hypo-esthesie, dorst, dehydratie, urineretentie, oedeem, stijging van leverenzymwaarden. Dysfagie, gastritis, oprispingen, flatulentie, maardarmstoornissen, ileus, de hik, rillingen. Verminderd libido, erectiestoornis, hypogonadisme, malaise. Ademhalingsdepressie en lichamelijke afhankelijkheid kan optreden.

Zelden (0,01-0,1%): urticaria, Frequentie onbekend: allergische reacties, anafylaxie, tandbederf, (orthostatische) hypotensie (bij parenterale toediening vaak), spasmen van de galwegen of urethra, cholestasis, amenorroe.

Gemeld zijn agressie, neonataal abstinentiesyndroom en met name bij hoge doseringen hyperalgesie.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Meld hier

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

ernstige ademhalingsdepressie met hypoxie;
astma en COPD;
coma, convulsieve aandoeningen;
cor pulmonale, cyanose, verhoogde CO2-spiegels (hypercapnie);
hersentrauma, verhoogde intracraniële druk;
delirium tremens;
acute leveraandoeningen, ernstig gestoorde lever- of nierfunctie (creatinineklaring < 10 ml/min);
chronische obstipatie, ileusverschijnselen.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Bij kinderen met obesitas wordt op basis van beperkte gegevens aangeraden om te doseren op basis van adjusted body weight (ABW) (Ross et al. 2015). Dit kan als volgt worden berekend:

ABW = ideaal lichaamsgewicht + 0,25 x (totaal lichaamsgewicht-ideaal lichaamsgewicht)

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Opioïden zijn geen eerstelijnstherapie voor chronische niet-maligne pijn, en ook niet geschikt als monotherapie. Beoordeel de voorgeschiedenis op het gebied van verslaving, bv. aan alcohol, en misbruik; oxycodon kan door mensen met latente of manifeste verslaving gezocht en misbruikt worden. Beoordeel de noodzaak van voortgezette behandeling bij niet-maligne pijn (bv. chronische osteoartritische pijn en tussenwervelschijfaandoeningen) regelmatig opnieuw.

Het gebruik kan leiden tot gewenning (hogere doseringen kunnen nodig zijn voor adequate pijnstilling) en psychische afhankelijkheid; wees voorzichtig bij voor verslaving gevoelige patiënten.

Bij abrupt staken van een chronische behandeling kunnen ontwenningsverschijnselen optreden (rusteloosheid, tranenvloed, loopneus, geeuwen, transpiratie, koude rillingen, myalgie, mydriase, palpitaties; eventueel ook prikkelbaarheid, angst, rugpijn, gewrichtspijn, zwakte, buikkramp, slapeloosheid, misselijkheid, anorexie, braken, diarree, verhoogde bloeddruk/ademhalingsfrequentie/hartslag).

Wees voorzichtig bij oudere en verzwakte patiënten, bij cardiovasculaire aandoeningen, hypotensie, hypovolemie, aandoeningen aan de galwegen, pancreatitis, ontsteking aan de darmen, prostaathyperplasie, prostaathypertrofie, cholelithiase, pancreatitis, ziekte van Addison, bijnierschorsinsufficiëntie, alcoholisme, delirium tremens, toxische psychose, een recente operatie aan maag-darmkanaal of urinewegen, ernstig verminderde longfunctie en/of overmatige slijmvorming in de luchtwegen, hoofdletsel of verhoogde intracraniële druk.

Pas de begindosering aan bij matig gestoorde leverfunctie en licht tot matig gestoorde nierfunctie, hypothyroïdie of myxoedeem.

Bij CYP2D6-polymorfismen kan bij 'poor' en 'intermediate metabolizers' de plasmaconcentratie van oxycodon verhoogd en die van de actieve metaboliet verlaagd zijn; bij ultrarapid metabolizers kan de plasmaconcentratie van oxycodon verlaagd en die van de actieve metaboliet verhoogd zijn. Een alternatief of monitoring wordt aanbevolen.

Opioïden kunnen de hypothalamus-hypofyse-bijnier-as of de hypothalamus- hypofyse-gonade-as beïnvloeden, waardoor de prolactinespiegel stijgt en de cortisol- en testosteronspiegel dalen.

Bij paralytische ileus het gebruik onmiddellijk staken.

Hyperalgesie die niet reageert op dosisverhoging kan optreden, met name bij hoge doseringen; eventueel de dosis verlagen of overstappen op een ander opioïd.

Het gebruik dient zes uur (capsule/tablet/injectie) dan wel 24 uur (tablet met gereguleerde afgifte) vóór een pijnverlichtende operatie te worden gestaakt. Indien nodig kan na de operatie de dosering aan de nieuwe behoefte worden aangepast.

Oxynorm capsule 5 mg en drank bevatten zonnegeel (E 110) wat allergische reacties kan veroorzaken (m.n. bij voor acetylsalicylzuur allergische personen).

Dit middel kan invloed hebben op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Oxycodon is substraat voor CYP3A4 (hoofdroute) en CYP2D6.

Relevant:
Afname oxycodon: de concentratie daalt door krachtige CYP3A4-inductoren.

Toename oxycodon: de concentratie stijgt door krachtige CYP3A4-remmers en lopinavir.

Overig effect: bij combinatie met fenelzine of tranylcypromine kan serotonerge toxiciteit optreden.

Niet relevant:
Bij combinatie met SSRI's, venlafaxine, vortioxetine of duloxetine kan lichte tot matige serotonerge toxiciteit optreden.

Niet beoordeeld:
Cimetidine kan het metabolisme remmen.

Kinidine remt de vorming van oxymorfon door CYP2D6 vrijwel volledig.

Bij combinatie met benzodiazepineagonisten is er een verhoogd risico op sedatie, ademhalingsdepressie, coma en overlijden.

Alcohol kan de afgifte van oxycodon uit een preparaat met gereguleerde afgifte versnellen. Gebruik van alcohol wordt ontraden.

Grapefruitsap kan de biologische beschikbaarheid verhogen door remming van CYP3A4. Bij kortdurend gebruik van 1 glas of 2 grapefruits per dag is het risico op bijwerkingen laag.

Interacties opoiden algemeen:

Relevant: bij combinatie van fentanyl, oxycodon, pethidine of tramadol met de niet-selectieve MAO-remmers fenelzine en tranylcypromine is serotonerge toxiciteit gemeld (onder andere opwinding, spierrigiditeit, hyperpyrexie, zweten, bewusteloosheid, soms ademhalingsdepressie en hypotensie). Combinatie van fentanyl of pethidine met fenelzine en tranylcypromine moet worden vermeden; bij oxycodon en tramadol moet men bedacht zijn op de symptomen.

Bij combinatie van pethidine met moclobemide of selegiline is serotonerge toxiciteit gemeld.

Bij toevoeging van een partiële agonist/antagonist, waaronder ook het ontwenningsmiddel nalmefeen, kunnen onthoudingsverschijnselen optreden. De combinatie moet worden vermeden. In geval van buprenorfinepleister kan het omgekeerde wel: een opioïdagonist kan worden toegevoegd aan een buprenorfinepleister bij chronische hevige pijn.

Naloxon en naltrexon zijn antagonisten van opioïden; bij combinatie kunnen onthoudingsverschijnselen optreden. Toevoeging van naloxon of naltrexon aan een opioïd wordt ontraden, tenzij naloxon of naltrexon bewust wordt toegepast als antidotum bij overdosering van een opioïd. Andersom kan bij toevoeging van een opioïd aan naloxon of naltrexon acute ademnood optreden.

Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie van niet-selectieve MAO-remmers met opioïden anders dan fentanyl, oxycodon, pethidine of tramadol; de meeste fabrikanten ontraden echter het gebruik tijdens of binnen 2 weken na behandeling met niet-selectieve MAO-remmers.

Er is ook onvoldoende onderbouwing voor interactie van moclobemide, rasagiline of selegiline met opioïden anders dan pethidine.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

NATUURLIJKE OPIUMALKALOIDEN
	Hydromorfon Palladon, Hydagelan	N02AA03
	Morfine Oramorph, Kapanol, MS Contin, Sendolor	N02AA01

FENYLPIPERIDINEDERIVATEN
	Fentanyl (transdermaal en nasaal) Durogesic (pleister), Instanyl, Pecfent	N02AB03
	Pethidine	N02AB02

DIFENYLPROPYLAMINEDERIVATEN
	Piritramide Dipidolor	N02AC03

ORIPAVINEDERIVATEN
	Buprenorfine Temgesic	N02AE01

MORFINANDERIVATEN
	Nalbufine Nubain	N02AF02

OVERIGE OPIOIDEN
	Tapentadol Palexia	N02AX06
	Tramadol Tramagetic, tramal	N02AX02

OPIOIDEN MET NIET-OPIOIDE ANALGETICA
	Paracetamol + tramadol Zaldiar	N02AJ13

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Referenties

CBO, Richtlijn postoperatieve pijn, www.diliguide.nl, 2012, http://www.diliguide.nl/document/2995/postoperatieve-pijnstilling.html
ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas ( Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen)., Geraadpleegd 24 jun 2021
Informatorium Medicamentorum, Interacties, Geraadpleegd 10-9-2021
Mundipharma Pharmaceuticals BV, SPC Oxynorm (RVG 27509 / 27939) 26-04-2019, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
Mundipharma Pharmaceuticals BV, SmPC Oxycontin (RVG 22107) 06-02-2020, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
Kokki, H., et al. , Pharmacokinetics of oxycodone after intravenous, buccal, intramuscular and gastric administration in children, Clin Pharmacokinet , 2004, 43 (9), 613-22
Kokki, M., et al. , Maturation of oxycodone pharmacokinetics in neonates and infants: Oxycodone and its metabolites in plasma and urine., Br J Clin Pharmacol, 2017, 83 (4), 791-800
Olkkola, K. T., et al. , Pharmacokinetics and ventilatory effects of intravenous oxycodone in postoperative children, Br J Clin Pharmacol, 1994, 38 (1), 71-6
Pokela, M. L., et al. , Marked variation in oxycodone pharmacokinetics in infants., Paediatr Anaesth, 2005, 15 (7), 560-5
Charney, R. L., et al. , Oxycodone versus codeine for triage pain in children with suspected forearm fracture: a randomized controlled trial, Pediatr Emerg Care, 2008, 24 (9), 595-600
Koller, D. M., et al. , Effectiveness of oxycodone, ibuprofen, or the combination in the initial management of orthopedic injury-related pain in children, Pediatr Emerg Care, 2007, 23 (9, 627-33
Sharar, S. R., et al. , A comparison of oral transmucosal fentanyl citrate and oral oxycodone for pediatric outpatient wound care, J Burn Care Rehabil , 2002, 23 (1), 27-31
Ross, E. L., et al., Development of recommendations for dosing of commonly prescribed medications in critically ill obese children., Am J Health Syst Pharm, 2015, 72 (7), 542-56
Mundipharma, SmPC Oxygesic® injekt 10 mg/ml Injektionslösung/Konzentrat zur Herstellung einer Injektions-/Infusionslösung (57886.00.00), 02/2022

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Wijzigingen

19 september 2023 11:15: Intraveneuze en subcutane toepassing zijn toegevoegd op basis van de Duitse SmPC
25 juni 2021 08:07: De beschikbare wetenschappelijke literatuur over de toepassing van oxycodon bij kinderen is beoordeeld. Dit heeft geleid tot de toevoeging van PK data, informatie over toepassing bij kinderen met obesitas en uitbreiding van het doseeradvies naar kinderen vanaf 6 jaar.