Kinderformularium

Sulfasalazine (= salazosulfapyridine) wordt in het colon onder invloed van bacteriële enzymen gesplitst in sulfapyridine en mesalazine. De laatste stof is verantwoordelijk voor de therapeutische werking bij inflammatoire darmziekten. Het werkingsmechanisme daarbij is nog onduidelijk; het berust waarschijnlijk op een direct lokaal effect op de mucosa van het colon, waardoor het arachidonzuurmetabolisme wordt beïnvloed, hetgeen o.a. leidt tot remming van de prostaglandinesynthese. Aan het sulfonamide sulfapyridine wordt nauwelijks of geen werking toegekend, maar wel het merendeel van de bijwerkingen; het fungeert als drager. Bij reumatoïde artritis is waarschijnlijk sulfapyridine en/of sulfasalazine verantwoordelijk voor de werking, maar zeker niet mesalazine.

Farmacokinetiek bij kinderen

Er zijn geen farmacokinetische gegevens bij kinderen bekend.

Algemene opmerkingen

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Label dosisadvies Kinderformularium

J.I.A.: Off-label
Colitis Ulcerosa: ≤ 50 mg/kg/dag: on-label;

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Colitis Ulcerosa en M. Crohn:
2-7jaar: 50 mg/kg/dag, onderhoud 1000-2000 mg/dag. gedurende 3-6 mnd
≥ 8jr: 2000-6000 mg/dag, onderhoud 1000-2000 mg/dag gedurende 3-6 mnd

JIA: niet geregistreerd voor kinderen

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Tablet maagsapresistent 500 mg
Susp. oraal 100 mg/ml

Tablet EC kan niet verpulverd worden.

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Doseringen

Juveniele Idiopathische Arthritis (JIA)
Oraal 2 jaar tot 18 jaar ^{[3] [4] [7] [8] [9]} Startdosering: 12,5 mg/kg/dag in 2 doses. Onderhoudsdosering: Wekelijks met 12,5 mg/kg/dag verhogen naar 25 - 50 mg/kg/dag in 2 doses. Max: 2 g/dag.

Colitis Ulcerosa met gewrichtsklachten
Oraal 2 jaar tot 18 jaar ^{[1] [5] [10]} 40 - 70 mg/kg/dag in 2 doses. Max: 4 g/dag. Alhoewel een wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt, kunnen in individuele gevallen hogere doseringen nodig zijn. Behandeling met mesalazine heeft de voorkeur. Bij patiënten die ook gewrichtsklachten hebben, is sulfasalazine een optie.

Proctitis
Rectaal 2 jaar tot 18 jaar ^{[1] [5] [10]} 1.500 mg/dag in 3 doses.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.

GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Bijwerkingen bij kinderen

De acetylatorstatus van de patiënt speelt een belangrijke rol. Langzame
acetyleerders hebben hogere sulfapyridinespiegels en daardoor meer kans op
bijwerkingen. De meest voorkomende bijwerkingen zijn: maag-darmklachten, anorexie, misselijkheid, braken, koorts, erytheem, hoofdpijn, perifere neuropathie, bloedbeeldafwijkingen, overgevoeligheidsreacties, veranderingen van serum-immunoglobulinen waarden, lever- en nierfunctiestoornissen.
Zeldzame bijwerkingen als toxische epidermale necrolyse (TEN), interstitiele nefritis, pneumonitis en pericarditis zijn ook in casereports bij kinderen beschreven.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Zeer vaak (> 10%): maagklachten, misselijkheid. Vaak (1-10%): leukopenie, verminderde eetlust, duizeligheid, hoofdpijn, smaakstoornissen, tinnitus, hoest, buikklachten, diarree, braken, jeuk, purpura, artralgie, proteïnurie, koorts. Soms (0,1-1%): trombocytopenie, depressie, dyspneu, gezichtsoedeem, alopecia, urticaria, geelzucht. Zeer zelden (< 0,01%): toxische epidermale necrolyse, Stevens-Johnsonsyndroom. Verder zijn gemeld: aseptische meningitis, pseudomembraneuze colitis, hemolytische anemie, macrocytose, agranulocytose, aplastische anemie, pseudomononucleosis, megaloblastaire anemie, pancytopenie, serumziekte, auto-antilichaamvorming, foliumzuurdeficiëntie, irritatie, nervositeit, encefalopathie, perifere neuropathie, verhoogde lichaamstemperatuur, convulsies, ataxie, reukstoornissen, cyanose, pericarditis, myocarditis, pulmonale eosinofilie, fibroserende alveolitis, interstitiële longziekte, orofaryngeale pijn, mucositis, stijging van leverenzymwaarden, pancreatitis, leverfalen, (fulminante) hepatitis, anafylaxie, angio-oedeem, erytheem, exantheem, exfoliatieve dermatitis, periorbitaal oedeem, lichen planus, fotosensibilisatie, toxische pustulosis, huiduitslag met eosinofilie en systemische symptomen (DRESS–syndroom), systemische lupus erythematosus, Sjögrensyndroom, kristalurie, hematurie, nefrotisch syndroom, interstitiële nefritis, oligospermie, reversibele infertiliteit, gele verkleuring van huid en lichaamsvloeistoffen.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Meld hier

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Contraindicaties bij kinderen

Systemische J.I.A. vanwege ernstige overgevoeligheidsreacties.

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Overgevoeligheid voor sulfonamiden of salicylaten. Overgevoeligheid voor methylparahydroxybenzoaat (suspensie). Acute intermitterende porfyrie. Ernstig gestoorde lever- en/of nierfunctie. G6PD-deficiëntie.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Het gebruik van sulfasalazine bij kinderen met systemische J.I.A. kan resulteren in serumziekte-achtige reacties. Daarom wordt het gebruik van sulfasalazine in deze patiënten niet aangeraden.
Kinderen met J.I.A. lijken tevens gevoeliger te zijn voor de veranderingen van de serum-immunoglobulinen waarden. Zodoende wordt geadviseerd om tijdens de behandeling met sulfasalazine serum-immunoglobulinen spiegels te controleren.
Omdat sulfasalazine kristalurie en de vorming van nierstenen kan veroorzaken, dient gedurende de behandeling voldoende vloeistof te worden ingenomen. Tevens kan sulfasalazine, door remming van de absorptie en het metabolisme van foliumzuur, foliumzuurdeficiëntie veroorzaken. Om deze reden wordt geadviseerd om foliumzuur te suppleren (5mg/week).
Vanwege het risico op hematologische afwijkingen wordt aanbevolen het bloedbeeld te controleren voorafgaand aan de behandeling, elke maand gedurende de eerste drie maanden van de behandeling en vervolgens elke 2-3 maanden. Tevens wordt voorafgaand aan en gedurende de behandeling controle van de lever- en nierfunctie aanbevolen.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Vóór het beginnen van de behandeling en iedere twee weken gedurende ten minste de eerste 3 maanden een volledige bloedbeeldbepaling, inclusief differentiële leukocytentelling en leverfunctietesten uitvoeren. Daarna drie maanden maandelijks en vervolgens eens per drie maanden. Bij optreden van klinische symptomen zoals een zere keel, koorts, bleekheid, purpura of geelzucht die kunnen wijzen op myelosuppressie, hemolyse of levertoxiciteit en bij overgevoeligheidsreacties (koorts, lymfadenopathie) de behandeling (tijdelijk) staken. DRESS-syndroom uitsluiten voordat de behandeling wordt hervat. In eerste maand van de behandeling is er de meeste kans op het Stevens-Johnsonsyndroom of toxische epidermale necrolyse, bij optreden van symptomen de behandeling onmiddellijk staken; vroege diagnose en stoppen behandeling wordt geassocieerd met een betere prognose. De lever- en nierfunctie voor en tijdens de eerste 3 maanden van de behandeling regelmatig controleren. Voorzichtigheid is geboden bij lever- of nierfunctiestoornissen, ernstige allergie en astmapatiënten, aangezien die kunnen reageren met een astma-aanval of collaps. Gebruik bij porfyrie kan een acute aanval uitlokken. Om kristalurie en niersteenvorming te voorkomen voldoende vocht drinken. Kruisgevoeligheid kan bestaan met andere sulfonamiden en met chemisch verwante stoffen zoals thiazide-diuretica, sulfonylureumderivaten en acetazolamide. Bij lichte allergische reacties kan worden geprobeerd desensibilisatie toe te passen. Vanwege het mogelijk optreden van serumziekte-achtige reacties wordt toepassing bij kinderen met systemische juveniele idiopatische reumatoïde artritis ontraden. De huid en alkalische urine kunnen geel/oranje verkleuren.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Relevant: de concentratie van digoxine daalt door oraal toegediend sulfasalazine.

Niet relevant: de concentratie stijgt door rolapitant.

Niet beoordeeld: de absorptie van foliumzuur kan afnemen.

Colestyramine en ijzer kunnen binden aan sulfasalazine, met als mogelijk gevolg een afname van de absorptie en/of een verminderde splitsing in mesalazine en sulfapyridine door de darmbacteriën.

Interacties Mesalazine en verwante verbindingen algemeen:
Niet relevant: bij combinatie met azathioprine, mercaptopurine of tioguanine kan de blootstelling aan de actieve metabolieten (thioguanine-nucleotiden) van deze middelen toenemen.

Niet beoordeeld: antibacteriële middelen die de darmflora beïnvloeden, kunnen de bacteriële omzetting van olsalazine en sulfasalazine in het colon remmen, waardoor minder mesalazine beschikbaar komt en het effect kan afnemen.

Een afname van het effect van warfarine is gemeld bij combinatie met mesalazine of sulfasalazine.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

CORTICOSTEROIDEN MET LOKALE WERKING
	Budesonide Entocort klysma, Entocort, Budenofalk, Cortiment	A07EA06

ANTI-ALLERGISCHE MIDDELEN, EXCL CORTICOSTEROIDEN
	Cromoglicinezuur (orale toepassing) Nalcrom	A07EB01

MESALAZINE EN VERWANTE VERBINDINGEN
	Mesalazine Pentasa, Salofalk, Asacol, Mezavant, Kiudro	A07EC02

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Referenties

Turner D, et al, Management of pediatric ulcerative colitis: joint ECCO and ESPGHAN Evidence-Based Consensus Guidelines. , JPGN , 2012, 55(3), 340-61
Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 16 aug 2018
Ferry GD, et al, Olsalazine versus sulfasalazine in mild to moderate childhood ulcerative colitis: results of the Pediatric Gastroenterology Collaborative Research Group Clinical Trial., J Pediatr Gastroenterol Nutr, 1993, 17, 32-8
Huang JL, et al, Sulphasalazine in the treatment of children with chronic arthritis, Clin Rheumatol, 1998, 17, 359-63
Imundo LF, et al, Sulfasalazine therapy for juvenile rheumatoid arthritis, J Rheumatol, 1996, 23, 360-6
Kirschner BS, Ulcerative colitis in children, Pediatr Clin North Am, 1996, 43, 235-54
Koutras A, et al, Sulfasalazine and renal tubular function: lack of an effect., J Pediatr Gastroenterol Nutr., 1985, 4, 103-6
van Rossum MA, et al, Sulfasalazine in the treatment of juvenile chronic arthritis: a randomized, double-blind, placebo-controlled, multicenter study. Dutch Juvenile Chronic Arthritis Study Group, Arthritis Rheum, 1998, 41, 808-16
van Rossum MA, et al, Effects of sulfasalazine treatment on serum immunoglobulin levels in children with juvenile chronic arthritis. Dutch Juvenile Chronic Arthritis Study group, Scand J Rheumatol, 2001, 30, 25-30
van Rossum MA, et al, Long-term outcome of juvenile idiopathic arthritis following a placebo-controlled trial: sustained benefits of early sulfasalazine treatment. Dutch Juvenile Idiopathic Arthritis Study group, Ann Rheum Dis., 2007, 66, 1518-24
Wilson D, et al, Systematic Review of the Evidence Base for the Medical Treatment of Paediatric Inflammatory Bowel Disease, J Pediatr Gastroenterol Nutr, 2010, 50, S1-S34
Pfizer BV, SPC Salazopyrine zetpil 13-6-2013, www.cbg-meb.nl
Hagen S et al., Toxic Epidermal Necrolysis in a Pediatric Patient, Minn Med., 2016, May-Jun;99(3), 49-50
ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 17 nov 2014

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Wijzigingen

30 augustus 2016 12:49: Bijwerking TEN toegevoegd n.a.v. nieuwe literatuur