Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Farmacokinetiek bij kinderen

Uit de studie van Orenstein et al. (N=29, 4 –11 jaar) blijkt dat de farmacokinetiek van ranitidine bij kinderen vergelijkbaar is met die bij volwassenen. Verschillende studies laten een halfwaardetijd van ongeveer 2 uur, een klaring van 10 – 27 ml/min/kg en een verdelingsvolume tussen 1 en 2,5 l/kg zien. Bij neonaten bedraagt de gemiddelde halfwaardetijd 3,5 uur en de klaring 5 ml/min/kg, het verdelingsvolume is 1,5 l/kg (Fontana et al.,). Bij neonaten die aan de ECMO liggen bedraagt de halfwaardetijd gemiddeld 6,6 uur, de klaring is 4.1 ml/min/kg (Wells et al.).
Blumer et al. (N=12, 3,5 – 16 jaar) geeft aan dat de halfwaardetijd en het verdelingsvolume van ranitidine na een bolusinjectie vergelijkbaar zijn met die na de orale toedieningen. De orale biologische beschikbaarheid bedraagt gemiddeld 48 %.

Label dosisadvies Kinderformularium

Unlicensed.

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Er zijn geen gegevens bekend over doseeraanpassing bij nierfunctiestoornissen.

Bijwerkingen bij kinderen

Toename kans op sepsis, gastro-enteritis en pneumonie. Verder bradycardie, hoofdpijn, duizeligheid, bloedbeeldafwijkingen en leverfunctiestoornissen. Hemiballisme is gemeld. Ranitidine gebruik bij premature neonaten is geassocieerd met een hoger risico op infecties en een verhoogde mortaliteit (Santana 2017).

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Soms (0,1-1%): abdominale pijn, obstipatie, misselijkheid (meestal reversibel bij voortzetten van de behandeling).

Zelden (0,01-0,1%): overgevoeligheidsreacties (zoals urticaria, angioneurotisch oedeem, koorts, bronchospasmen, hypotensie, pijn op de borst). Huiduitslag, jeuk. Verandering van leverfuncties, verhoogde waarden plasmacreatinine (reversibel bij voortzetten van de behandeling).

Zeer zelden (< 0,01%): (ernstige) hoofdpijn, duizeligheid, reversibele onwillekeurige bewegingsstoornissen. Anafylactische shock. Reversibele trombocytopenie en leukopenie, agranulocytose, pancytopenie (soms met beenmerghypoplasie of -aplasie). Wazig zicht, accommodatiestoornis. Bradycardie, AV-blok, tachycardie en asystolie. Vasculitis. Acute pancreatitis, diarree, hepatitis (hepatocellulair, hepatocanaliculair of gemengd), met of zonder geelzucht (gewoonlijk reversibel). Erythema multiforme, alopecia. Artralgie, myalgie. Acute interstitiële nefritis. Reversibele impotentie, gynaecomastie, galactorroe. Vooral bij ernstig zieken of ouderen met nefropathie: reversibele geestelijke verwardheid, depressie en hallucinaties.

Verder is gemeld: dyspneu (soms na een enkele dosis).

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

• Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
• Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Bij het gebruik van ranitidine bij premature neonaten met een zeer laag geboortegewicht is een significant hogere mortaliteit waargenomen en een verhoogde incidentie van infecties met name bij iets hogere doses (IV 2,43 mg/kg/dag, PO 11,44 mg/kg/dag), maar ook een verhoogde incidentie van necrotiserende enterocolitis en een langere duur van de ziekenhuisopname waargenomen. [Terrin 2012]
Bij jonge kinderen tot 36 maanden is bij ranitidine gebruik een verhoogde incidentie van infecties waargenomen. [Bianconi S 2007; Canani RB 2006]

Zantac drank bevat 8% alcohol. Een maximale dosering van 300 mg/dag komt overeen met 1,6 gram alcohol per dag. Dit is vergelijkbaar met 32 ml bier (1/8 glas bier) of 13 ml wijn (1/10 glas wijn). Men dient hiermee rekening te houden bij het gebruik bij kinderen of bij patiënten met epilepsie, leverbeschadiging, hersenbeschadiging of hersenziekte. Er is tevens een alcoholvrije ranitidine drank beschikbaar.
Bij patiënten met peptische ulceraties die tegelijkertijd behandeld worden met prostaglandinesynthetaseremmers (NSAID’s), is regelmatige controle door een arts noodzakelijk, bijvoorkeur met endoscopisch of röntgenologisch onderzoek.

De behandeling met ranitidine bij kinderen ≤18 maanden is volgens de NVK Richtlijn “Gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar”, pas geïndiceerd bij klachten die wijzen op refluxziekte en in die gevallen dat een (proef)behandeling met medicatie is aanwezen.

Toedieningswijze: Het is niet noodzakelijk de tabletten in te nemen bij de maaltijden. De Zantac bruistabletten van 150 mg en 300 mg volledig oplossen in minstens 75 ml respectievelijk 150 ml water.
 

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Bij alarmsymptomen zoals fors onbedoeld gewichtsverlies, veelvuldig braken, dysfagie, hematemese of melaena) of bij recent veranderde dyspepsiesymptomen een maligne aandoening uitsluiten. Ranitidine kan de symptomen van maagcarcinoom maskeren.

Bij een nierfunctiestoornis kan de biologische beschikbaarheid verhoogd zijn en de plasmahalfwaardetijd toegenomen; pas de dosering aan.

Tijdens de behandeling van een ulcus pepticum door NSAID-gebruik het NSAID alleen op strikte indicatie voortzetten. Regelmatige controle, bij voorkeur endoscopisch of röntgenologisch, is noodzakelijk bij peptische ulcera met gelijktijdig gebruik van een NSAID. Indien na 12 weken behandeling met ranitidine nog geen genezing is opgetreden het NSAID alsnog staken.

Ranitidine heeft zelden aanvallen van porfyrie veroorzaakt; daarom ranitidine niet gebruiken bij een historie van acute intermitterende porfyrie.

Met name bij longziekte, diabetes mellitus en immunodeficiëntie neemt de kans op een longontsteking toe.

Wees voorzichtig bij gebruik van de (alcoholhoudende) drank bij hoogrisicopatiënten (alcoholisme, leveraandoeningen, epilepsie, hersenbeschadiging of hersenaandoening) en bij zwangeren of borstvoeding.

Toediening van hogere dan de aanbevolen doses intraveneus ranitidine gedurende meer dan vijf dagen kan stijging van leverenzymwaarden veroorzaken.

Patiënten met nier- of leverfunctiestoornis, patiënten die andere geneesmiddelen gebruiken en patiënten vanaf middelbare leeftijd met nieuwe of veranderende dyspeptische symptomen of met onbedoeld gewichtsverlies samenhangend met dyspeptische symptomen dienen een arts te raadplegen voorafgaand aan gebruik als zelfmedicatie

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Niet relevant:
De AUC en de halfwaardetijd van cyclofosfamide nemen toe.

Niet beoordeeld:
Door verhoging van de pH in de maag kan de absorptie van midazolam toenemen; er zijn enkele meldingen van stijging van de midazolamplasmaconcentratie en sedatie.

Interacties H2-antagonisten algemeen:

Relevant:

H₂-antagonisten verlagen de absorptie van: cefuroxim, posaconazolsuspensie, bepaalde tyrosinekinaseremmers (acalabrutinib, bosutinib, ceritinib, dacomitinib, dasatinib, erlotinib, gefitinib, lapatinib, neratinib, pazopanib, selpercatinib), sotorasib of ulipristal als noodanticonceptie (Ellaone®). De combinatie moet worden vermeden.

De absorptie van ketoconazol en itraconazolcapsule neemt af; aangeraden wordt ketoconazol of itraconazolcapsule met een zure koolzuurhoudende frisdrank (zoals cola) in te nemen.

De absorptie van atazanavir, ledipasvir, rilpivirine of velpatasvir neemt af.

Niet relevant:
H₂-antagonisten verlagen de absorptie van: alpelisib, entrectinib, ibrutinib, palbociclib, riociguat, ulipristal bij vleesbomen (Esmya®) en vismodegib.

De binding van fosfaat aan calciumcarbonaat kan worden geremd.

Referenties

1. Rademaker C.M.A. et al, Geneesmiddelen-Formularium voor Kinderen, 2007
2. ZorgInstituut Nederand, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 11 juli 2019
3. Informatorium Medicamentorum, Interacties, Geraadpleegd 15-6-2023
4. Bianconi S, et al, Ranitidine and late-onset sepsis in the neonatal intensive care unit., J Perinat Med, 2007, 35, 147-50
5. Blumer JL, et al, Pharmacokinetic determination of ranitidine pharmacodynamics in pediatric ulcer disease, J Pediatr., 1985, 107, 301-6
6. Canani RB, et al, Therapy with gastric acidity inhibitors increases the risk of acute gastroenteritis and community-acquired pneumonia in children, Pediatrics, 2006, 117, e817-20
7. Fontana M, et al, Ranitidine pharmacokinetics in newborn infants, Arch Dis Child, 1993, 68, 602-3
8. Harrison AM, et al, Gastric pH control in critically ill children receiving intravenous ranitidine, Crit Care Med., 1998, 26, 1433-6
9. Kelly DA, Do H2 receptor antagonists have a therapeutic role in childhood?, J Pediatr Gastroenterol Nutr, 1994, 19, 270-6
10. Kuusela AL, Long-term gastric pH monitoring for determining optimal dose of ranitidine for critically ill preterm and term neonates, Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed, 1998, 78, F151-3
11. Lopez-Herce Cid J, et al, Ranitidine prophylaxis in acute gastric mucosal damage in critically ill pediatric patients, Crit Care Med, 1988, Jun;16(6), 591-3
12. Lopriore E, et al, Ventilator-associated pneumonia and upper airway colonisation with Gram negative bacilli: the role of stress ulcer prophylaxis in children, Intensive Care Med, 2002, 28, 763-7
13. Lugo RA, et al, Pharmacokinetics and pharmacodynamics of ranitidine in critically ill children., Crit Care Med., 2001, 29, 759-64
14. Mallet E, et al, Use of ranitidine in young infants with gastro-oesophageal reflux., Eur J Clin Pharmacol., 1989, 36, 641-2
15. Orenstein SR, et al, Ranitidine, 75 mg, over-the-counter dose: pharmacokinetic and pharmacodynamic effects in children with symptoms of gastro-oesophageal reflux, Aliment Pharmacol Ther, 2002, 16, 899-907
16. Osteyee JL, et al, Effects of two dosing regimens of intravenous ranitidine on gastric pH in critically ill children, Am J Crit Care, 1994, 3, 267-72
17. Wells TG, et al, Pharmacokinetics and pharmacodynamics of ranitidine in neonates treated with extracorporeal membrane oxygenation, J Clin Pharmacol., 1998, 38, 402-7
18. Wheatley E, et al, Cross-over trial of treatment for bradycardia attributed to gastroesophageal reflux in preterm infants, J Pediatr, 2009, 155, 516-21
19. Wiest DB, et al, Pharmacokinetics of ranitidine in critically ill infants, Dev Pharmacol Ther, 1989, 12, 7-12
20. Terrin G, et al, Ranitidine is Associated With Infections, Necrotizing Enterocolitis, and Fatal Outcome in Newborns, Pediatrics, 2012, 129 (1), e40-5
21. Elzinga-Huttenga J, et al, Movement disorders induced by gastrointestinal drugs: two paediatric cases, Neuropediatrics, 2006, Apr;37(2), 102-6
22. GlaxoSmithKline B.V., SPC Zantac 150, tabletten 150 mg (RVG 09265). , www.cbg-meb.nl, Geraadpleegd 26 april 2013, http://db.cbg-meb.nl/IB-teksten/h09265.pdf
23. Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde. , Richtlijn gastro-oesfageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar. , April 2012.
24. Santana RNS et al., Use of ranitidine is associated with infections in newborns hospitalized in a neonatal intensive care unit: a cohort study, BMC Infect Dis., 2017, May 30;17(1), 375

Wijzigingen

• 10 januari 2023 10:16: De ranitidine monografie is opnieuw geactiveerd, nadat in 2020 de handelsvergunning voor alle ranitidine bevattende producten in de EU geschorst is vanwege te hoge concentraties vervuiling met NDMA (N-nitrosodimethylamine). Inmiddels zijn er een aantal bereidingen beschikbaar, die deze verontreiniging niet bevatten.
• 25 juni 2015 08:47: Aanpassing maximale doses gastro-oesofageale reflux bij 1 maand tot 18 jaar nav wijziging van de SPC.
• 25 juni 2015 08:47: Wijziging SPC zantac drank en tablet
• 06 maart 2015 16:03: Nuancering contra-indicatie fenylketonurie