Mesalazine (5-aminosalicylzuur = 5-ASA) is het therapeutisch werkzame bestanddeel van sulfasalazine. Het werkingsmechanisme is niet volledig bekend; waarschijnlijk berust het op een direct lokaal ontstekingsremmend effect op de mucosa van de darm. Mogelijk werkt mesalazine ontstekingsremmend door de prostaglandineproductie in de darmen te remmen.
Uit de studies van Wiersma et al. (N=13, 6 – 16 jaar), Tolia et al. (N=4, 13 – 17 jaar) en Christensen et al. (N=9, 7 – 13 jaar) blijkt dat de farmacokinetiek van mesalazine bij kinderen vergelijkbaar is met die bij volwassenen.
De verschillende orale mesalazine preparaten verschillen in de plaats waar en het mechanisme waarmee de werkzame stof vrijkomt.
- Bij mesalazine maagsapresistente tablet gecoat met Eudragit-S (Asacol®) lost de pH-gevoelige coating op bij pH hoger dan 7 en komt het mesalazine vrij in het terminale ileum en het colon.
- Bij mesalazine maagsapresistente tablet gecoat met Eudragit-L (Salofalk®) lost de pH-gevoelige coating op bij pH hoger dan 6 en komt het mesalazine vrij in het jejunum, het ileum en het colon.
- Bij mesalazine tablet of granulaat met gereguleerde afgifte met microgranules gecoat met ethylcellulose (Pentasa®) zorgt de semi-permeabele membraan coating voor een geleidelijke afgifte van mesalazine in het duodenum, het jejunum, het ileum en het colon; ong. 60% van het geneesmiddel komt in de dunne darm vrij en ong. 40% in de dikke darm.
- Bij mesalazine maagsapresistent granulaat met gereguleerde afgifte gecoat met Eudragit-L (Salofalk Granu-Stix®) lost de pH-gevoelige coating op bij pH hoger dan 6 en wordt het mesalazine geleidelijk afgegeven als gevolg van de matrixstructuur van de granules; ong. 80% van een dosis komt beschikbaar in het colon, het sigmoïd en het rectum. De Granu-Stix bevatten aspartaam, 2 mg per 1000 mg mesalazine
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
Colitis ulcerosa, zowel in de acute fase als ter voorkoming van recidieven
Rectaal: off-label
Oraal:
< 6 jr: off-label,
> 6 jr: ≤75 mg/kg: on-label
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
- Tablet, maagsapresistent 250 mg, 500 mg (Salofalk), 400 mg, 800 mg (Asacol)
- Tablet met gereguleerde afgifte 500 mg (mesalazine, Pentasa), 1000 mg (Pentasa),
- Tablet, maagsapresistent met verlengde afgifte 1200 mg (mesalazine, Mezavant)
- Granulaat met gereguleerde afgifte 1g, 2 g (Pentasa).
- Granulaat, maagsapresistent met gereguleerde afgifte 0,5g, 1g, 1,5g, 3g, bevat aspartaam (Salofalk)
- Zetpil 250 mg, 500 mg (mesalazine), 1 g (Pentasa, Kiudro)
- Klysma 1g/100ml (Pentasa), 2g/50g (Asacol), 2g/30g, 2g/60g, 4g/60g (Salofalk)
- Schuim 1 g, bevat propyleenglycol (Salofalk)
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
Colitis ulcerosa, zowel in de acute fase als ter voorkoming van recidieven |
---|
|
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.
GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
Misselijkheid, braken, duizeligheid, hoofdpijn, buikpijn, diarree, huiduitslag. Na rectale toedieningen kunnen lokale reacties, zoals pruritus, rectaal ongemak en aandrang optreden. Zeldzame bijwerkingen als interstitiele nefritis, pneumonitis, myopathie en pericarditis zijn ook in casereports bij kinderen beschreven.
Vaak (1-10%): dyspepsie. Hoofdpijn, moeheid, slapeloosheid, asthenie. Draaierigheid, perifere neuropathie. Overgevoeligheidsreacties zoals buikrampen, koorts, hevige hoofdpijn, jeuk, huiduitslag. Hypertensie. Verhoogde methemoglobine spiegels. Artralgie, spierpijn, rugpijn. Soms (0,1-1%): duizeligheid, hypotensie, slaperigheid, tinnitus. Colitis, rectale poliep, na rectale toediening lokale irritatie , aandrang. Acne, alopecia, urticaria. Trillingen, trombocytopenie, oorpijn, keelpijn, gezichtsoedeem, tachycardie. Zelden (0,01-0,1%): stemmingsveranderingen, buikpijn, diarree, flatulentie, misselijkheid, braken, myocarditis, pericarditis, verhoogde waarden amylase, (reversibel) nierfalen. Zeer zelden (≤0,01%): acute pancreatitis. Allergische en fibrotische longreacties waaronder dyspneu, hoesten, allergische alveolitis, bronchospasmen, eosinofiele pneumonie, pulmonale infiltratie, pneumonitis, pleuropericarditis. Stijging van leverenzymwaarden en bilirubine, hepatotoxiciteit (inclusief hepatitis, cirrose en leverfalen), cholelithiasis. Angio-oedeem. Nefropathie (interstitiële nefritis, nefrotisch syndroom, nierinsifficiëntie), urineontkleuring. Afwijkingen van het bloedbeeld (eosinofilie, beenmergdepressie, leukopenie (inclusief granulocytopenie en agranulocytose), neutropenie, pancytopenie, anemie). Overgevoeligheidsreacties zoals allergisch exantheem, lupus erythematodes, pancolitis. Oligospermie.
Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
Overgevoeligheid voor salicylaten. Ernstige lever- of nierfunctiestoornis.
Zoals met alle salicylzuur-derivaten is voorzichtigheid geboden bij patiënten met astma vanwege overgevoeligheidsreacties. Regelmatige controle van de nierfunctie (serum creatinine) is gewenst, vooral gedurende het begin van de behandeling. Bij patiënten die nierfunctiestoornissen krijgen gedurende de behandeling, moet men denken aan niertoxiciteit door mesalazine.
De maagsapresistente tablet kan gesuspendeerd in water via maagsonde gegeven worden.
Voorafgaand aan en regelmatig tijdens de behandeling, het bloedbeeld en de leverfunctie-parameters bepalen. Verder is wegens toxiciteit bij langdurige gebruik tevens regelmatig controle van de nierfunctie gewenst, met name in het begin van de behandeling en bij ouderen. Niet toepassen bij patiënten met een nierfunctiestoornis. Voorzichtigheid is geboden bij leverinsufficiëntie, bij laesies van maag en duodenum, bij astmapatiënten, omdat deze op salicylaten en metabisulfiet kunnen reageren met een astma-aanval of collaps en bij patiënten met aandoeningen die kunnen leiden tot myo- of pericarditis. Een acuut intolerantiesyndroom kan optreden; het lijkt op een opleving van de ziekte met kramp, acute buikpijn, bloederige diarree, soms koorts, hoofdpijn en huiduitslag. De toediening dan direct staken. Bij homozygote patiënten met fenylketonurie dient de hoeveelheid aspartaam/fenylalanine in de 'granu-stix' te worden doorberekend in het dieet. Asacol tabletomhullingen kunnen in de stoelgang voorkomen.
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
Interacties Mesalazine en verwante verbindingen algemeen:
Niet relevant: bij combinatie met azathioprine, mercaptopurine of tioguanine kan de blootstelling aan de actieve metabolieten (thioguanine-nucleotiden) van deze middelen toenemen.
Niet beoordeeld: antibacteriële middelen die de darmflora beïnvloeden, kunnen de bacteriële omzetting van olsalazine en sulfasalazine in het colon remmen, waardoor minder mesalazine beschikbaar komt en het effect kan afnemen.
Een afname van het effect van warfarine is gemeld bij combinatie met mesalazine of sulfasalazine.
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
CORTICOSTEROIDEN MET LOKALE WERKING | ||
---|---|---|
Entocort klysma, Entocort, Budenofalk, Cortiment
|
A07EA06 |
ANTI-ALLERGISCHE MIDDELEN, EXCL CORTICOSTEROIDEN | ||
---|---|---|
A07EB01 |
MESALAZINE EN VERWANTE VERBINDINGEN | ||
---|---|---|
Salazopyrine
|
A07EC01 |
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.